Bō̤-ciéng hō̤ ùng
Mìng-kiŏk, iâ hô̤ lā̤ Hók-ciŭ-hié, sê Hók-ciŭ dĕk-sáik gì siŏh cṳ̄ng kiŏk cṳ̄ng, sāi Hók-ciŭ-uâ chióng, Hók-ciŭ-uâ niêng-băh. Găk Dòng-dièu gì sèng-âu, Hók-ciŭ cêu ô „gŏ̤-ū báik-hié“ gì iēng-chók kó̤ lāu. Nàng-sóng sèng-âu nàng-hié dâi-dŏng gì «Diŏng-hiĕk Câung-ngòng», cêu sê kĕk Hók-ciŭ báh-sáng gì „Hók-ciŭ-gŏ̤“ gâe̤ng „Hók-chiăng-gŏ̤“ lì có̤ kuóh-bà̤ gì. Mìng-dièu Uâng-lĭk 37 nièng (1609 nièng), Hók-ciŭ chók-sĭng gì guăng-nguòng Cò̤ Hŏk-cuòng ké̤ṳk huòng-dá̤ dṳ̆k diōng chió. Ĭ diŏh Hùng-dòng cū-chió cū-cék hié-băng, chiāng ṳ̀-sê̤ṳ kó̤ hŭ-uái tiăng kiŏk. Ĭ cĭng-tŭng ĭng-lŭk, cháung-cáuk chók lì siŏh cṳ̄ng sék-hăk sāi Hók-ciŭ-uâ chióng gì kiŏng, bék-nè̤ng dŭ giéng-gáe̤k ciā kiŏng mâ̤ ngài, gó̤ cuòi hô̤ lā̤ „ṳ̀-lìng-băng“. Muāng-chĭng diē guăng ī-hâiu, Cò̤ Hŏk-cuòng cê̤ṳ-sák, ciā kiŏng cêu mâng-mâng mò̤ nè̤ng chióng kó̤ lāu. Dùng-sì bô ô Gŏng-să̤ gì ĭk-iòng-kiŏng diòng gáu Hók-ciŭ lì. Ciā hié-băng siŏh-chék-ché̤ṳ biék-biék-dâe̤ng kó̤ iēng-chók, gó-chṳ̄ hô̤ lā̤ „gĕ̤ng-hù-băng“. Ciā „gĕ̤ng-hù-băng“ chióng-hié ciòng sāi „tū-guăng-uâ“(guăng-uâ gì cê sāi Hók-ciŭ-uâ gì ĭng lì tĕ̤k), sèng-dài chióng, âu-dài bŏng-kiŏng, lò̤-gū kuāng-kuāng-giéu, tiăng lā̤ iā nâu-iĕk, báh-sáng dŭ cêng-kó̤ hī-huăng. Dáng-sê ciā „tū-guăng-uâ“ diŏh báh-sáng dâi-dŏng mò̤ niŏh-uâi nè̤ng tiăng â̤ huòi-é, ô nè̤ng cêu dò̤ lā̤ sāi Bàng-uâ (Hók-ciŭ-uâ) lì chióng-báh, „bàng-gōng-hié“ cêu ciŏng-uâng săng-sēng kó̤ lāu. >>Sié lŏ̤h tĕ̤k...
Nṳ̄ â̤ báik mâ̤?
- Diòng-suók ô siŏh-cṳ̄ng có̤ ôi-sĕng sāi gì nó̤h, huăng-giāng sìng-mā â̤ dò̤ kó̤ kià kă-bōng-giâ buŏi, găk Nĭk-buōng ĕng siŏh-báh-nièng bô kō̤-ī biéng-có̤ sìng-mìng. Cuòi sê sié-nó̤h?
- Ĭng-guók gì sié-nó̤h sĭng-ùng ciŭ-bó̤ â̤ buŏng 8 bĭk bēng-buōng hióng cuòng-giù huák-hèng?
- Gó-dā̤ Hók-ciŭ-nè̤ng ô cê-gă gì chiū-sié biēu-sê só-cê. Ciŏng-ciŏng có̤ lī?
- Diê-nè̤ng ké̤ṳk «Cô̤i-áuk Uòng-guăng» (罪惡王冠), «Céng-gék gì Gé̤ṳ-ìng» (進擊其巨人), «KILL la KILL», «Dŭng-liê Giéng-iù-gī» (東離劍遊紀) dēng-dēng dông-uâ có̤ ĭng-ngŏk?
- Diê-nè̤ng (dù) có̤-sá̤-sá̤ kī cêu găk sĕ̤ng-ngṳ̄ kuàng-gīng diē-sié sĕng-uăk, găk 2018 nièng gó ké̤ṳk «Buâng-ngĭk-séng Báik-uâng Ā-sáik-uòng» (叛逆性百萬亞瑟王) puói-ĭng?
- Muōi nièng 7 nguŏk gâe̤ng 12 nguŏk gì tàu siŏh lā̤-bái-nĭk, dŭ â̤ có̤ sié-nó̤h Nĭk-buōng-uâ gì kō̤-cṳ̆?
- Nṳ̄ â̤ báik Duang cī ciáh Dṳ̆ng-guók uōng-cié-uōng-lô gì sṳ̀-ngṳ̄ sê sié-nó̤h é-sé̤ṳ mâ̤?
- Ngà̤ Táuk-sĭng găk Dṳ̆ng-guók gáu-huôi lĭk-sṳ̄ diē-sié ô sié-nó̤h dê̤ṳng-iéu é-ngiê?
Cê-mō̤ sáuk-īng
Nâ sê nṳ̄ mâ̤ báik wiki ngṳ̄-huák, có̤i hō̤ sĕng kó̤ să-buàng káh-dièu lâ. |
|
Cê-mō̤ sáuk-īng: |
Dŏng-nièng gĭng-dáng
Gĭng-dáng sê 2019 nièng 08 nguŏk 19 hô̤, bái-ék. (sáuk-sĭng)
- 1866 nièng: Hók-ciŭ Sùng-céng-guŏh(dù) diŏh Hók-ciŭ gì Mā-muōi sìng-lĭk. Cuòi sê Dṳ̆ng-guók tàu ciáh hiêng-dâi cô̤-sùng gì gĕ̤ng-chiōng.
- 1942 nièng: Nazi Dáik-guók gì buô-dôi kăi-sṳ̄ páh Sŭ-lièng gì siàng-chê Stalingrad (gĭng-dáng Ngò̤-lò̤-sṳ̆ gì Volgograd).
- 1948 nièng: Dṳ̆ng-huà Mìng-guók cūng-tūng Ciōng Gái-sĭk giĕ-diâng báh-sáng diŏh sāi gĭng-nguòng-guóng, géng-cī sāi uòng-gĭng, báh-ngṳ̀ng gâe̤ng nguôi-bê.
- 1978 nièng: Dṳ̆ng-guók chṳ̄-siĕu è̤ng-ôi-bĭng cī siŏh lôi cū-cék.
Cáuk-gă dù-piéng
Huà-lìng-sê sê Hók-gióng Hók-ciŭ gì siŏh ciáh chók-miàng gì sê. Ciā miêu kī diŏh Gū-làu-kṳ̆ Bìng-săng nàng sié, sô̤i-báe̤k-dièu-nàng, să̤-hióng sê Hók-gióng-sēng Ìng-mìng Céng-hū gì dâi-iêng, nàng-hióng sê Gū-bìng-lô gâe̤ng Huà-lìng-lô gì gău-chă diô-kāu. Huà-lìng-sê kī diŏh Báe̤k-sóng Gièng-dáik 2 nièng (964 nièng), Ngù-uŏk-guók gì Hók-ciŭ Góng-siū Bàu Siŭ-niông ciŏng Mìng-guók huòng-dá̤ gṳ̆ng-dâing tiák lâi, ciŏng tiák giâ lì gì cài-lâiu hâ gáu Bìng-săng nàng sié kī siŏh ciáh miêu, hô̤ lā̤ „Uŏk-săng Gék-siòng Sê-iêng“, ciā miêu cêu sê ī-hâiu gì Huà-lìng-sê. Huà-lìng-sê gì duâi-dâing sê nàng buô Dṳ̆ng-guók hiêng-câi bō̤-còng có̤i gô gì siŏh ciáh gióng-dé̤ṳk, ké̤ṳk Dṳ̆ng-guók Guók-ô-iêng diâng có̤ Ciòng-guók Dâe̤ng-diēng Ùng-ŭk Bō̤-hô Dăng-ôi.