Â-muòng
Â-muòng (
廈門 Bŏng-cô/Séng-sék; Â-muòng-uâ: Ē-bn̂g; Dài-uăng-uâ: Ē-mn̂g; Ĭng-ngṳ̄: Xiamen, Amoy) sê Dṳ̆ng-guók Hók-gióng-sēng iòng-hāi gì hó-sēng-ngék siàng-chê. Ĭ diŏh Ciòng-ciŭ gâe̤ng Ciŏng-ciŭ dài-dŏng, sê Mìng-nàng dê-kṳ̆ gì dṳ̆ng-sĭng siàng-chê.
| Â-muòng-chê | |
| — Hó-sēng-ngék siàng-chê — | |
| 厦门市 | |
 Â-muòng
|
|
 |
|
  Â-muòng-chê |
|
| Cô̤-biĕu: 24°28′47″N 118°05′20″E / 24.4796°N 118.0889°E | |
| Guók-gă |  Dṳ̆ng-guók
|
|---|---|
| Sēng | Hók-gióng |
| Céng-hū sū-câi | Hāi-chŏng-kṳ̆ |
| Miêng-cék | |
| - Dŭ-liāng | 1,699.39 km2 |
| Ìng-kēu (2020 puō-chă)[1][2] | |
| - Dŭ-liāng | 5,163,970 nè̤ng |
| - Mĭk-dô | 3,038.7/km2 |
| Sì-kṳ̆ | CST (UTC+8) |
| Chiă-bà̤ hô̤-mā | 闽D |
| Uōng-câng | www |
Gê̤ṳng-dâi, Să̤-huŏng chĭng Â-muòng có̤ "Amoy", ciā miàng gì kī-nguòng ô 2 cṳ̄ng gōng-huák. 1 cṳ̄ng nêng-ùi sê sêu Ciŏng-ciŭ-kiŏng (漳州腔) gì īng-hiōng, áng Ciŏng-ciŭ-kiŏng, "Â-muòng" tĕ̤k có̤ "Ē-mûi"; iâ ô 1 piĕ nè̤ng nêng-ùi sê gŏng-gé̤ṳ Hók-ciŭ-uâ huák-ĭng huăng-ĭk lì gì.
Hèng-céng dăng-ôi
Siŭ-gāiCiòng Â-muòng buŏng có̤ Hāi-chŏng (海滄), Hù-lī (湖里), Cĭk-mī (集美), Sṳ̆-mìng (思明), Dùng-ăng (同安), Siòng-ăng (翔安) 6 bĭk kṳ̆, dài-dŏng Sṳ̆-mìng gâe̤ng Hù-lī cū siàng Gĭng-cá̤ dĕk-kṳ̆.
Lĭk-sṳ̄
Siŭ-gāi282 nièng, Háng-dièu găk gĭng-dáng-nĭk Â-muòng gì dê-buàng siék-lĭk Dùng-ăng-gâing (同安縣), sṳ̆k Céng-ăng-gông (晉安郡). 1650 nièng, Dâng Sìng-gŭng (鄭成功) báik-cèng dái-liāng gŭng-dôi lì gáu Â-muòng, ké̤ṳk cī-bĕng kī-miàng "Sṳ̆-mìng-ciŭ" (思明洲, é-sé̤ṳ sê "sṳ̆-niêng Mìng-dièu"). Muāng-chĭng miĕk-uòng Mìng-dièu hâiu, gāi "Sṳ̆-mìng" có̤ "Â-muòng", mâing-mâing huák-diēng siàng Mìng-nàng dê-kṳ̆ dê̤ṳng-iéu gì hāi-gē̤ng. 1842 nièng, Dṳ̆ng-guók găk Ă-piéng Ciéng-cĕng siŏ ké̤ṳk Ĭng-guók, chiĕng-dêng Nàng-gĭng Dèu-iók. Gŏng-gé̤ṳ dèu-iók, Â-muòng ké̤ṳk kŭi-huóng có̤ tŭng-siŏng kēu-ngiâng (通商口岸). 1949 nièng, Dṳ̆ng-gê̤ṳng siék Â-muòng có̤ "Sēng-hăk-chê" (省辖市), cĭ-hâiu bô ké̤ṳk ĭ siék có̤ "Hó-sēng-gék-chê" (副省級市). 1980 nièng, Â-muòng ké̤ṳk siék có̤ "Gĭng-cá̤ Dĕk-kṳ̆" (經濟特區). Gĭng-guó cī sâ̤ nièng gì huák-diēng, Â-muòng ī-gĭng sê gĭng-dáng Dṳ̆ng-guók gĭng-cá̤ dék huák-dăk gì siàng-chê cĭ-ék.
Chăng-kō̤
Siŭ-gāi- ↑ 厦门市第七次全国人口普查公报. [2023-09-23]. (nguòng-sṳ̄ nô̤i-ṳ̀ng còng-dŏng diŏh 2021-06-02).
- ↑ China: Fújiàn (Prefectures, Cities, Districts and Counties) - Population Statistics, Charts and Map.