Liù-giù

Liù-giù (琉球) sê să̤ Tái-bìng-iòng gà̤-lēng gì gùng-dō̤, téng Nĭk-buōng gì Giū-ciŭ (九州) chiŏng gáu Dài-uăng. Ciòng-buô dō̤-sê̤ṳ áng hèng-céng kṳ̆-mĭk, báe̤k-buô sê Kagoshima-gâing (鹿兒島縣), nàng-buô sê Okinawa-gâing (沖繩縣). Gùng-dō̤ gà̤-lēng tŭng-hèng Liù-giù-ngṳ̄.

Liù-giù Gùng-dō̤ sê Ā-iĕk-dái ké-hâiu, dĕ̤ng-tiĕng mâ̤ chéng, hâ-tiĕng cêng iĕk. Gáung-ṳ̄-liông iā gèng, bêng-chiā sêu hŭng-tăi īng-hiōng iā duâi.

Lĭk-sṳ̄

Gū-cā, diŏh Liù-giù Gùng-dō̤ gà̤-lēng ô 1 bĭk "Liù-giù-guók". Téng 1372 nièng kăi-sṳ̄, Liù-giù-guók cêu hióng Dṳ̆ng-guók céng-góng. Ôi-lāu huŏng-biêng Liù-giù sé̤ṳ-ciā, 1474 nièng, Dṳ̆ng-guók céng-hū diŏh Hók-ciŭ siék-lĭk Liù-giù-guāng (琉球館). Gūi báh nièng ī-lài, Liù-giù-guók gì ùng-huá sêu diŏh Dṳ̆ng-guók dĕk-biék sê Hók-ciŭ ùng-huá gì īng-hiōng. Găk 1879 nièng, Nĭk-buōng ciéng-liāng Liù-giù. Iù-sê kăi-sṳ̄ Liù-giù gì Nĭk-buōng-huá guó-tiàng.

1945 nièng Mī-gŭng ciéng-liāng Liù-giù.

Nê-ciéng sèng-hâiu, Mī-guók gŭng-dā Liù-giù Gùng-dō̤, mūi 4 ciéh Liù-giù-nè̤ng cêu ô 1 ciéh sī. 1945 nièng, Nĭk-buōng sék-bâi, Mī-guók ciéng-liāng Liù-giù, ék-dĭk gáu 1972 nièng ciáh hèng Nĭk-buōng.

Liù-giù dŭk-lĭk ông-dông

Gĭng-dáng-nĭk, ô cêng sâ̤ nè̤ng nêng-ùi Liù-giù-nè̤ng ng-sê Nĭk-buōng-nè̤ng. Gé̤ṳ ngiēng-géu, buóh siŏh-buâng Liù-giù gṳ̆-mìng chĭng cê-gă có̤ "Liù-giù-nè̤ng", nâ ô 12% gì nè̤ng chĭng cê-gă có̤ "Nĭk-buōng-nè̤ng".

Ô siŏh piĕ nè̤ng piĕ-pàng Nĭk-buōng céng-hū kĭng-ciêng Liù-giù-nè̤ng, sĭk-hèng dùng-huá Liù-giù ùng-huá gì céng-cháik.

Găk Nĭk-buōng ô "Liù-giù dŭk-lĭk ông-dông" gì cū-cék còng-câi. Dáng-sê guók-cié ciō-iéu gì siŏh piĕ guók-gă, bău-guák Dṳ̆ng-guók gâe̤ng Mī-guók, dŭ ng ciĕ-tì Liù-giù dŭk-lĭk.