Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ
Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。
Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ (推廣普通話) sê Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók diŏh Dṳ̆ng-guók Dâi-lṳ̆k sāi gáuk cṳ̄ng chiū-dâung tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ (普通話) gì dâi-gié.[1] Dṳ̆ng-guók gì hiēng-huák ciŏng Puō-tŭng-uâ diâng có̤ sê có̤i ciō-iéu gì guăng-huŏng ngṳ̄-ngiòng, gì-tă gì gáuk cṳ̄ng Háng-ngṳ̄-cŭk (漢語族) ngṳ̄-ngiòng, chŭi-iòng-gōng ké̤ṳk guók-cié gà̤-dēng duâi buô-hông hŏk-ciā gâe̤ng ngṳ̄-ngiòng-hŏk gĭ-gáiu nêng-dêng sê gâe̤ng Puō-tŭng-uâ mâ̤ siŏh iông gì ngṳ̄-ngiòng, Dṳ̆ng-guók gó sê dáung cī gūi cṳ̄ng ngṳ̄-ngiòng sê „Háng-ngṳ̄ huŏng-ngiòng“ (漢語方言).
Hiêng-câi Dṳ̆ng-guók gáuk dê gì guōng-bó̤ gâe̤ng diêng-sê-dài găk duâi buô-hông sì-găng diŏh kĕk Puō-tŭng-uâ lì gōng. Ciòng guók nâ Guōng-dĕ̤ng ô sāi „huŏng-ngiòng“ gì dĕk-guòng, cuòi gó sê ĭng-ôi diŏh hióng găng-biáh gì Hiŏng-gē̤ng có̤ céng-dê sŏng-diòng gì nguòng-ĭng. [2] Diêng-sê-kiŏk, diêng-īng iâ sê mâ̤ kīng sāi „Háng-ngṳ̄ huŏng-ngiòng“ lì gōng-uâ, nâ mò̤ sīng-chă mâ̤ tŭng-guó. Găk iā sâ̤ hŏk-hâiu diē-sié, sĭng-săng mâ̤ kīng hŏk-sĕng gōng buáng guó gì „huŏng-ngiòng“, nâ mò̤ â̤ ké̤ṳk niăh lā̤ duâi piĕ-bàng.[3]
Dṳ̆ng-guók có̤ cuòi „Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ“ gì mŭk-dék sê niông gáuk dê gì nè̤ng dŭ â̤ huòi-é dó̤i-huŏng gōng sié-nó̤h. Bók-guó ciā ông-dông có̤ gūi sĕk nièng, ciŏng nàng-huŏng iā sâ̤ nè̤ng có̤ mâ̤ báik gōng cê-gă gì „huŏng-ngiòng“ lāu, lêng-ngôi siŏh huŏng-miêng, diŏh bék gì dê-huŏng tŭi-guōng gó có̤ iā ngiák, gó ô chă-bók-dŏ̤ siŏh-buáng ī-siông lièng tiăng dŭ tiăng mâ̤ lì. [4] Ciŏng-uâng ī-hâiu, céng-hū tŭi-guōng lĭk-dô muōng gă muōng duâi, nàng-huŏng iā sâ̤ siàng-chê gì nè̤ng dŭ cêng kó̤ huāng-dó̤i tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ. [2]
Gĭng-guó guók-ô-iêng (國務院) gì piĕ-cūng, muōi siŏh nièng 9 nguŏk hông gì dâ̤ 3 ciáh lā̤-bái sê „ciòng-guók tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ sŏng-diòng-ciŭ“ (全國推廣普通話宣傳週). Céng-hū iā â̤ chók-sék, bô bàng ciòng-guók tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ siĕng-céng siàng-chê, [5] bô niông ciòng-guók nè̤ng cà̤ lì tì-chók sŏng-diòng kēu-hô̤, gōng gì hô̤ gì ô ciōng-pīng dò̤. Chiông gă̤-dŏng iā sèu káng-giéng gì cêu ô „gōng Puō-tŭng-uâ, siā giĕ-huóng-cê“, „gōng Puō-tŭng-uâ, có̤ ùng-mìng-nè̤ng“ (Háng-ngṳ̄: 讲普通话，做文明人); éu-dê-huòng gâe̤ng siēu-hŏk iā sèu káng-giéng gì sê „gōng Puō-tŭng-uâ téng niè-giāng niăh kī“ (Háng-ngṳ̄: 讲普通话从娃娃抓起), „ng-gōng huŏng-ngiòng, ng-gōng má-nè̤ng-uâ, có̤ siŏh ciáh hăk-găk gì siēu chê-mìng“(Háng-ngṳ̄: 不讲方言，不讲脏话，做个合格小公民).[6] Gì-dṳ̆ng, ô nè̤ng giéng-gáe̤k ciā „gōng Puō-tŭng-uâ, có̤ ùng-mìng-nè̤ng“ ô má gōng „huŏng-ngiòng“ gì nè̤ng „mâ̤ ùng-mìng“ hĕ̤k-ciā „iā-màng“ gì é-sé̤ṳ. Céng-hū gó ciŏng gōng Puō-tŭng-uâ giòng-cié gâe̤ng sié-nó̤h „ái-guók-ciō-ngiê“ guá-gău (愛國主義教育), iâ niông gōng „huŏng-ngiòng“ gì iā sâ̤ nè̤ng mâ̤ siōng-kuái. [7]
Găk lièng-hăk-guók gì «Gŭng-mìng guòng-lĭk gâe̤ng céng-dê guòng-lĭk guók-cié gŭng-iók» (公民權利共政治權利國際公約) diē-sié giĕ-dêng, „siēu só nè̤ng iâ ô sāi cê-gă ngṳ̄-ngiòng gì guòng-lĭk“ (少數儂也有使自家語言其權利). Bók-guó, gáu gĭng-dáng Dṳ̆ng-guók gó muôi piĕ-cūng ciā gŭng-iók.[8][9]
Chăng-kō̤ cṳ̆-lâiu
Siŭ-gāi- ↑ 国务院关于推广普通话的指示 (Guók-ô-iêng ô-guăng tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ gì cī-sê)
- ↑ 2.0 2.1 廣州電視台或改用普通話廣播惹爭議 (Guōng-ciŭ diêng-sê-dài kō̤-nèng gāi siàng sāi Puō-tŭng-uâ īng-kī cĕng-ngiê) 互聯網檔案館其存檔，存檔日期2010-11-27.. 香港电台. 2010-07-07
- ↑ “推土式”推普 (Tŭi-tū-gĭ sék gì Tŭi Pū). [2014-10-23]. (nguòng-sṳ̄ nô̤i-ṳ̀ng còng-dŏng diŏh 2013-12-16).
- ↑ 教育部：近半数中国人不会说普通话 (Gáu-ṳ̆k-buô: chă-bók-dŏ̤ siŏh-buáng gì Dṳ̆ng-guók-nè̤ng mâ̤ báik gōng Puō-tŭng-uâ)[失效鏈接]．解放日报．2005年5月10日
- ↑ 推廣普通話先進社區 (Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ siĕng-céng siâ-kṳ̆)[失效鏈接]
- ↑ 推普口號 (Tŭi Pū kēu-hô̤). [2014-10-23]. (nguòng-sṳ̄ nô̤i-ṳ̀ng còng-dŏng diŏh 2016-03-06).
- ↑ 为什么说推广普通话也是进行爱国主义教育？ (ká̤-diê gōng Tŭi-guōng Puō-tŭng-uâ iâ sê găk lā̤ có̤ ái-guók-ciō-ngiê gáu-ṳ̆k?). [2014-10-23]. (nguòng-sṳ̄ nô̤i-ṳ̀ng còng-dŏng diŏh 2012-08-12).
- ↑ 中国人权告急 国际社会“不寒而栗” (Dṳ̆ng-guók ìng-guòng gó̤-gék, guók-cié siâ-huôi „Bók-hàng-ì-lé“)
- ↑ 中国逾百学者促人大批准权利公约 (Dṳ̆ng-guók gūi báik ciáh hŏk-ciā dók-ché̤ṳk Ìng-dâi piĕ-cūng guòng-lé gŭng-iók)