Chăng-kō̤ Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Háng-cê gì bēng-buōng. / 參考閩東語漢字其版本。


Huōi

Huōi (㷄[1], 𤈦[2], iâ ô nè̤ng siā có̤ 燬[3][4]), tĕ̤k-cṳ̆-ĭng iâ hô̤ lā̤ huō (火)[Ció 1][Ció 2], sê ŭk-cék huá-hŏk huāng-éng, dĕk-biék sê găk iōng-ké diē-sié huák-sĕng iòng-siĕu huāng-éng sèng-hâiu sū sék-huóng chók lì gì iĕk gâe̤ng guŏng. Gŏng-gé̤ṳ gáuk cṳ̄ng iòng-siĕu gì ŭk-cék, huōi-iêng gì ngàng-sáik kō̤-nèng mâ̤ siŏh-iông.

Huōi gì ùng-huá Siŭ-gāi

Ìng-lôi gì cŭng-gáu uăk-dông sèu-sèu sāi-ê̤ṳng huōi. Huōi dék-ciēu ô lâng cṳ̄ng é-ngiê: dâ̤-ék, huōi dâi-biēu táh-gáik, siĕu-dŭk. Séng-gĭng Ī-suói-ā Cṳ̆ dâ̤ 6 ciŏng 5 - 7 ciék, siŏh ciáh să̤-lăk-bĭng găk ê-chiông diē-sié kĕk huōi-kìng iù huōi-dàng gà̤-dēng chṳ̄ giâ huōi-táng, lì táh-gáik Ī-suói-āchói-puòi. Găk Dṳ̆ng-guók ô sâ̤ dê-huŏng, nè̤ng iâ ô hàng cāi-cièng gì hŭng-sṳ̆k, nêng-ùi cūng-kuāng cêu â̤ ciŏng cièng gié ké̤ṳk ĭng-găng diē-sié gì sī nè̤ng.

Gū-cā sì-dâi, ìng-lôi mâ̤ lī-gāi dâi-cê̤ṳ-iòng, háng dék huōi sê mâ̤ hŭng-gák gì nguòng-só. Gū Hĭ-lé-nà̤-nè̤ng nêng-ùi sié-gái sū-iū ŭk-cék dŭ sê iù kĕ̤ng-ké, cūi, gâe̤ng huōi cū-hăk siàng gì. Dṳ̆ng-guók duòng-tūng ùng-huángū-hèng hŏk-suók diē-sié iâ bău-guák huōi (cêu sê gĭng, mŭk, cūi, huōi, tū). Dṳ̆ng-ĭ gōng gì „huō“, hĕ̤k-chiā siông-iĕk (上熱), iâ sê gâe̤ng sìng-tā̤ diē-sié gì huōi ô gáng-guó.

Huōi iâ sèu-sèu chók-hiêng diŏh ùng-hŏk diē-sié. Pī-ṳ̀-gōng, găk Sé̤ṳ-dù Hèng-duông 2:1-4 diē-sié, Séng-sìng ké̤ṳk bī-ê̤ṳ có̤ chói-siĕk chiông huōi-iêng hiēng-hiêng bêng-chiā gáung-lìng. Séng-gĭng diē-sié iâ ô iā sâ̤ dê-huŏng gōng gáu, sié-gái muăk-nĭk sèng-hâiu Siông-dá̤ gâe̤ng kĕk huōi lì sīng-puáng sié-găng-nè̤ng.

Muōi-ció Siŭ-gāi

  1. Bĭ-ṳ̀ gōng ngū-hèng (五行) sê „gĭng mŭk cūi huō tù“, ng-sê „gĭng mŭk cūi huōi tù“.
  2. Siông-iĕk (上熱) găk dṳ̆ng-ĭ iâ gōng „siông-huō“ (上火), ng-sê „siông-huōi“.

Chăng-kō̤ cṳ̆-lâiu Siŭ-gāi

  1. 附录三 福州方言本字汇考//福州方言词典. 福建人民出版社. . 396. ISBN 9787211023547 (中文). "㷄 hui³³应即火的白读。广:呼罪切,南人呼火也。俗作火,本书亦写作火。" [失效鏈接]
  2. 附录三 福州方言本字汇考//福州方言词典. 福建人民出版社. . 391. ISBN 9787211023547 (中文). "𤈦 hui³¹即火的白读字。广:许伟切,齐人云火。与古方音同。" [失效鏈接]
  3. 釋文 (文言文). "齊人謂火曰燬" 
  4. 爾雅·釋言 (文言文). "燬,火也" 
Wikimedia Commons diē-sié ô gâe̤ng Huōi ô-găng-guó gì nô̤i-ṳ̀ng.


Ngū-hèng
Huō | Cūi | Mŭk | Gĭng |