SQL
SQL (IPA: [ˈɛsˈkjuˈɛl] hĕ̤k-ciā [ˈsiːkwəl]), Ĭng-ùng ciòng-chĭng sê "Structured Query Language" (é-sé̤ṳ sê "Giék-gáiu-huá Că-sùng Ngṳ̄-ngiòng") sê siŏh cṳ̄ng iā giàng-sì gì diêng-nō̤ ngṳ̄-ngiòng, ké̤ṳk dò̤ lì găk guăng-hiê-hìng só-gé̤ṳk-kó guāng-lī hiê-tūng (relational database management systems) diē-sié cháung-gióng (create), hĕk-dáik (retrieve), huăng-sĭng (update) gâe̤ng tài-lâi (delete) só-gé̤ṳ. Ĭ chók-sié diŏh 1974 nièng, kăi-huák gŭng-sĭ sê IBM. Téng ĭ dék cā gì bēng-buōng gáu hiêng-câi, SQL ô gĭng-lĭk siŏh piĕ biéng-huá: ĭ ké̤ṳk ANSI gâe̤ng ISO biĕu-cūng-huá, bêng-chiā, gĭng-dáng-nĭk gì SQL ī-gĭng ciĕ-tì dó̤i-chiông-guăng-hiê-hìng só-gé̤ṳ-kó guāng-lī hiê-tūng (object-relational database management systems).
Ciĕ-tì SQL gì só-gé̤ṳ-kó hiê-tūng cuō-iéu ô: Oracle, SQL Server, DB2 gâe̤ng MySQL.
SQL ngṳ̄-guó
Siŭ-gāiCă-sùng ngṳ̄-guó
Siŭ-gāiCă-sùng ngṳ̄-guó ké̤ṳk dò̤ lì sìng-tō̤ só-gé̤ṳ-kó biēu diē-sié gì gé-liŏh, sāi SELECT ngṳ̄-guó.
Só-gé̤ṳ Chŏ̤-cé̤ṳng Ngṳ̄-ngiòng (DML) ngṳ̄-guó
Siŭ-gāiSó-gé̤ṳ Chŏ̤-cé̤ṳng Ngṳ̄-ngiòng ngṳ̄-guó ké̤ṳk dò̤ lì siŭ-gāi biēu gì nô̤i-ṳ̀ng, ô 3 cṳ̄ng:
- INSERT: hióng biēu gă-tiĕng gé-liŏh.
- UPDATE: siŭ-gāi gé-liŏh gì nô̤i-ṳ̀ng.
- DELETE: tài lâi gé-liŏh.
Só-gé̤ṳ Dêng-ngiê Ngṳ̄-ngiòng (DDL) ngṳ̄-guó
Siŭ-gāiSó-gé̤ṳ Dêng-ngiê Ngṳ̄-ngiòng ngṳ̄-guó ké̤ṳk dò̤ lì dêng-ngiê só-gé̤ṳ-kó diē-lié só-gé̤ṳ gì cū-hăk huŏng-sék, ô 5 cṳ̄ng:
- CREATE: cháung-gióng só-gé̤ṳ-kó giék-gáiu, pī-ṳ̀-gōng, CREATE TABLE cháung-gióng biēu, CREATE USER cháung-gióng só-gé̤ṳ-kó ê̤ṳng-hô.
- ALTER: siŭ-gāi só-gé̤ṳ-kó giék-gáiu.
- DROP: chēng lâi só-gé̤ṳ-kó giék-gáiu.
- RENAME: gāi-biéng biēu-miàng.
- TRUNCATE: chēng lâi biēu diē-lié gì sū-iū nô̤i-ṳ̀ng.
Sê̤ṳ-ô Kóng-cié (TC) ngṳ̄-guó
Siŭ-gāiSê̤ṳ-ô Kóng-cié ngṳ̄-guó ké̤ṳk dò̤ lì ciŏng dó̤i só-gé̤ṳ-kó gé-liŏh sū có̤ gì siŭ-gāi īng-uōng bō̤-còng kī-lì, hĕ̤k-ciā sê chṳ̄-siĕu cī piĕ chŏ̤-cáuk. Sê̤ṳ-ô Kóng-cié ô 3 cṳ̄ng:
- COMMIT: â̤ īng-uōng bō̤-còng dó̤i gé-liŏh sū có̤ gì siŭ-gāi.
- ROLLBACK: chṳ̄-siĕu gé-liŏh sū có̤ gì siŭ-gāi.
- SAVEPOINT: siék-dé siŏh bĭk bō̤-còng-diēng, â-nĭk sū có̤ gì siŭ-gāi â̤-sāi duōng kó̤ huāi-nē̤.
Só-gé̤ṳ Kóng-cié Ngṳ̄-ngiòng (DCL) ngṳ̄-guó
Siŭ-gāiSó-gé̤ṳ Kóng-cié Ngṳ̄-ngiòng ngṳ̄-guó ké̤ṳk dò̤ lì siŭ-gāi só-gé̤ṳ-kó giék-gáiu gì chŏ̤-cáuk guòng-âing, ô 2 cṳ̄ng:
- GRANT: dò̤ ké̤ṳk bĕk-nè̤ng huōng-ông só-gé̤ṳ-kó gì guòng-âing.
- REVOKE: dò̤ diōng bĕk-nè̤ng huōng-ông só-gé̤ṳ-kó gì guòng-âing.
Liê
Siŭ-gāiÂ-dā̤ sê 1 guó gāng-dăng gì SQL ngṳ̄-guó, gŭng-nèng sê téng 1 tiŏng hô̤ lō̤ "books" gì biēu diē-sié că-sùng gá-gáh bī 100.00 gói gì sū-iū cṳ̆ gì gé-liŏh, bêng áng cṳ̆-miàng bà̤ ché̤ṳ-sê̤ṳ.
SELECT * FROM books WHERE price > 100.00 ORDER BY title