「Kuóh-dà̤」調整以後𣍐蜀樣其地方
刪去的內容 新增的內容
無編輯摘要 |
無編輯摘要 |
||
Dâ̤ 20 hòng:
#Gōng cê-gă gì cū-cŭng sê Hók-gióng gì nguòng-cê̤ṳ-mìng. [[Uòng Sīng-dĭ]] páh gáu Hók-gióng ī-hâiu ciŏng ĭ-gáuk-nè̤ng gì chèng dŏk kó̤, dṳ̆k kó̤ hāi lā̤.
#Gōng cê-gă gì cū-cŭng sê [[Mūng-gū-nè̤ng]]. [[Nguòng-dièu]] miĕk-uòng ī-hâiu â̤ giăng Háng-nè̤ng bó̤-hók cāu cūi lā̤ kó̤.<ref>Hùng Ái-dĭng, ''Hók-ciŭ Huŏng-ngiòng Sṳ̀-diēng'', 1998</ref>
#
Buô-hông kuóh-dà̤ gì [[cŭk-puō]] gōng sê téng [[Săng-să̤]] buăng guó lì gì. Gū-dâi gì cṳ̆ dŭ nêng-ùi kuóh-dà̤ sṳ̆k "siè cṳ̄ng" (蛇種), sê Mìng-uŏk nè̤ng gì hâiu-dâi. Gōng kuóh-dà̤ sê [[sáik-mŭk-nè̤ng]] (色目人, Nguòng-dièu sèng-âu téng [[Dṳ̆ng-ā]] lì gì huăng-giāng) gì hâiu-dâi dŭ mò̤ sié-nó̤h gŏng-gé̤ṳ.
Dâ̤ 28 hòng:
Kuóh-dà̤ nguòng-lài ô cê-gă gì ngṳ̄-ngiòng. gáu-muōi-lāu ĭng-ôi gâe̤ng lṳ̆k-dê gà̤-dēng gì Háng-nè̤ng gĭng-guó dòng-gĭ gì ciék-ché̤ṳk, gáu [[Mìng-dièu]] gì sèng-âu ī-gĭng Háng-huá (漢化), gāi siàng sāi [[Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄]]. [[Muāng-chĭng]] Ṳ̆ng-céng 7 nièng (1729 nièng) gì sèng-âu, [[Ṳ̆ng-céng Huòng-dá̤]] mêng-lêng: „Mò̤-niĕ-ài kī chió gì dáng-mìng, niông ĭ diêu diŏh sùng lā̤, ng-sāi giòng-páe̤k ĭ-gáuk-nè̤ng siông-ngiâng; ô nèng-lĭk kī chió gì, â̤ sāi diŏh cūi biĕng-dău kī cê-gă gì cŏng lì diêu, gâe̤ng Háng-nè̤ng siŏh iông diŏh siông hô̤-kēu, huŏng-biêng diêu-că, pāi-giāng mâ̤ sāi kó̤ kiĕ-hô ĭ-gáuk-nè̤ng. gó̤ có̤-guăng-gì kó̤ kuóng dáng-mìng kăi huăng-dê, có̤ chèng, gâe̤ng gì-tă nè̤ng siŏh iông.“ Ṳ̆ng-céng ūng-hṳ̄ dáng-mìng siông-ngiâng mā̤ chió, mā̤ chèng, có̤ sĕng-é gâe̤ng kō̤-cṳ̆, téng cī sèng-âu kăi-sṳ̄, ô ciēu-buô-hông gì Dáng-mìng siông-áng diâng-gṳ̆, cī siŏh dêng nè̤ng ké̤ṳk nè̤ng hô̤ lā̤ „hiók-gă“ (歇家). [[Dṳ̆ng-huà Mìng-guók]] sìng-lĭk ī-hâiu, céng-hū géng-cī Háng-nè̤ng káng-mâ̤-kī Dáng-mìng, siông-ngiâng diâng-gṳ̆ gì nè̤ng kăi-sṳ̄ biéng sâ̤. [[Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók]] sìng-lĭk ī-hâiu, céng-hū ăng-bà̤ iā sâ̤ Dáng-mìng siông-ngiâng, gĭng-dáng gĭ-buōng mò̤ nè̤ng chiông gô-dā̤ hŭ-uâng diêu diŏh cūi lā̤ lāu.
Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók ciáh sìng-lĭk gì sèng-âu, có̤ cā ciŏng dáng-mìng dóng siŏh ciáh siēu-só mìng-cŭk lì káng. Gáu-muōi-lāu diŏh 1955 nièng mìng-cŭk sék-biék diêu-că gì sèng-âu, [[Gê̤ṳng-sāng-dōng]] giéng-gáe̤k Dáng-mìng ī-gĭng ké̤ṳk Háng-cŭk dùng-huá, mò̤ cê-gă mìng-cŭk dĕk-cĭng gâe̤ng é-sék,
==Tā̤-cék dĕk-cĭng==
Gô-dā̤ kuóh-dà̤ kō̤-nèng
==Ìng-kēu gâe̤ng ngṳ̄-ngiòng==
Gáuk sì-gĭ dó̤i kuóh-dà̤ ìng-kēu tūng-gié gì só-gé̤ṳ dŭ chă iā huông. Mìng-guók sèng-âu gì hŏk-ciā [[Dìng Ùng-dò̤]] (陳文濤) giéng-gáe̤k Hók-ciŭ chê-kṳ̆ gì kuóh-dà̤ chă-bók-dŏ̤ â̤ dăk gáu 10 uâng, ciā só-gé̤ṳ kō̤-nèng bī-gáu ciék-gê̤ṳng dŏng-sì gì cìng-huóng. Gê̤ṳng-sāng-dōng ciáh siông-dài sèng-âu có̤ guó tūng-gié: Mìng-gĕ̤ng diē-hāi-kāu gì kuóh-dà̤ dŭ-liāng ô 3731 chió, 17235 nè̤ng, gì-dṳ̆ng nàng gì 8760 nè̤ng, nṳ̄ gì 8475 nè̤ng, nàng nṳ̄ bī-liê 1:0.967; diŏh [[Mìng-gĕ̤ng]] [[Diòng-lŏ̤h]], [[Īng-tái]], [[Nàng-bìng]] hó-gê̤ṳng tié-lāu buăng lì buăng kó̤ gì ô 4219 chió, 10369 nè̤ng. Ciŏng-uâng gōng Mìng-gĕ̤ng gì Hók-ciŭ Kuóh-dà̤ ô 27604 nè̤ng, cuòi
Kuóh-dà̤ có̤i cā diêu diŏh Hók-ciŭ gì Săng-gâing-ciŭ (三縣洲), Bŏng-ciŭ (幫洲), Ngiê-ciŭ (義洲), Ák-mō̤-ciŭ (鴨姆洲), Huáng-sùng-puō (泛船浦), Siông-dô (上渡), Dṳ̆ng-ciŭ (中洲), Chŏng-hà gâe̤ng Cūi-buô hŭ-uái. Gáu-muōi-lāu bô buăng gáu Nàng-sê̤ṳ (南嶼), Hùng-dòng (洪塘), Mā-gĕ̤ng (馬江), Dìng-gĕ̤ng (亭江), Guāng-tàu (琯頭), Làu-giè (劉岐),
Gĭng-dáng gì kuóh-dà̤ dŭ sāi [[Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄]] gì [[Hók-ciŭ-uâ]] có̤ cê-gă gì mū-ngṳ̄. Buăng kó̤ Mìng-báe̤k gì kuóh-dà̤ iâ sê gōng Hók-ciŭ-uâ. Ô gì dê-huŏng gì kuóh-dà̤
==Sáng==
Dâ̤ 58 hòng:
Kuóh-dà̤ sī nè̤ng sèng-âu gì hŭng-sṳ̆k gâe̤ng lṳ̆k-dê gà̤-dēng gì Háng-nè̤ng ô nék-giāng chă-biék. Pī-ṳ̀ gōng, kuóh-dà̤ chió bék, mò̤-niĕ-ài chiăng [[hù-siông]] [[dô̤-sê̤ṳ]] lì [[có̤ chék]] (做七). Hāi-gièng gì kuóh-dà̤ mò̤ [[muó]], ék-buăng dò̤ chāu-chiŏh guōng lâ, muài diŏh bī-gáu piék gì tăng-tù diē-sié, cuòi mâ̤ sāi ké̤ṳk bék-nè̤ng káng-giéng. Có̤i cā sáng [[Tiĕng-ciō-gáu]] gì kuóh-dà̤ muài diŏh Hók-ciŭ să̤-báe̤k gì Hông-gáu-săng (奉教山). Ciā săng cêu sê gĭng-dáng gì Mā-ăng-săng (馬鞍山), gô-dā̤ Hók-ciŭ nè̤ng gó̤ ĭ Kuóh-dà̤-săng (曲蹄山).
=== Có̤ cáik===
Hók-ciŭ nè̤ng [[cié-cáu]] ô „Guăng săng mìng sé kuóh-dà̤ ngô“ (官三民四曲蹄五) gì gōng-huák. Cêu sê gōng, có̤-guăng-gì diŏh Sĕk-nê-nguŏk niék-săng cié-cáu, báh-sáng diŏh niék-sé cié-cáu, kuóh-dà̤ diŏh niék-ngô cié. Săng-sĕk màng-buŏ gì sèng-âu, kuóh-dà̤ â̤ ciŏng sùng kŭi gáu Mìng-gĕ̤ng dâi-dŏng kó̤, miēng lā̤ cái-ciō lì tō̤ cièng, cuòi hô̤ lā̤ „chiĕng-gŏ̤“ (遷篙). Ciáng-nguŏk chĕ̤-nê gáu chĕ̤-sé, nṳ̄-gái gâe̤ng niè-giāng â̤ siông ngiâng tō̤ guōi, kó̤ Háng-nè̤ng diêu gì dê-huŏng, gă-gă-chió-chió chióng sĭ bái nièng, gōng gék-lé gì uâ lì tō̤ guōi. Kuóh-dà̤ chók-miàng gì «tō̤ guōi sĭ» (討粿詩) ô:
=== Géng-gé ===
Dâ̤ 108 hòng:
[[Category:Sĕk-ék]]
[[Category:Mìng-cŭk]]
| |||