「Kuóh-dà̤」調整以後𣍐蜀樣其地方
刪去的內容 新增的內容
無編輯摘要 |
無編輯摘要 |
||
Dâ̤ 64 hòng:
17 sié-gī gì sèng-âu, huăng-giāng [[diòng-gáu-sê̤ṳ]] gáu Hók-ciŭ lì uăk-dông, sìng-lĭk [[gáu-kṳ̆]], kăi-sṳ̄ ô kuóh-dà̤ sáng [[Tiĕng-ciō-gáu]]. Téng 19 sié-gī dṳ̆ng-gĭ kī, cī siŏh dêng diòng-gáu-sê̤ṳ ciŏng kuóh-dà̤ dóng có̤ sê dâe̤ng-iéu diòng-gáu dó̤i-chiông, gó ĭng-ôi cuòi dĕk-lìng-é kó̤ ŏ̤k Hók-ciŭ-uâ. Tiĕng-ciō-gáu gáu-huôi dó̤i-chiū hông-gáu gì kuóh-dà̤ siông-áng diâng-gṳ̆, bié-miēng ĭ-gáuk-nè̤ng sêu gáu Háng-nè̤ng gì kiĕ-hô, bô kŭi hŏk-hâu gáu-ṳ̆k kuóh-dà̤, gó-chṳ̄ hông-gáu gì kuóh-dà̤ muōng biéng muōng sâ̤. Gáu gĭng-dáng, duâi-buô-hông gì Kuóh-dà̤ dŭ sáng Tiĕng-ciō-gáu lāu. Kuóh-dà̤ gâe̤ng kuóh-dà̤ gì hâiu-dâi ciéng Hók-ciŭ Tiĕng-ciō-gáu gáu-dù gì ìng-kēu iā duâi.
2009 nièng, dô̤-iēng Ŭ Hióng-huà (巫向華) gŏng-gé̤ṳ Kuóh-dà̤-giāng gì ùng-huá sĕng-uăk kiák siàng siŏh buô [[diêng-īng]] «Tiĕng-cuō gì Ngṳ̀-hŭ» (天主其漁夫).▼
== Dó̤i kuóh-dà̤ gì gì-sê ==
Téng Sóng-dièu kăi-sṳ̄, kuóh-dà̤ ké̤ṳk lṳ̆k-dê gà̤-dēng gì Háng-nè̤ng dóng có̤ „ciéng-mìng“ (賤民) káng mâ̤ kī, sĕng-sāng gâe̤ng sĕng-uăk dŭ sêu gáu iā duâi gì hâing-cié, mâ̤ sāi siông áng diâng-gṳ̆, mâ̤ sāi sê̤ṳng sĭ-dièu gì ĭ-siòng, mâ̤ sāi gâe̤ng Háng-nè̤ng giék-huŏng, siông áng mâ̤ sāi ciă sāng gâe̤ng sê̤ṳng à̤, ô hō̤ dâi mâ̤ sāi diŏng-dĕng-giék-chăi, giàng diô dŏng diŏh uăng iĕu dă̤ tàu ièng biĕng-dău giàng, mâ̤ sāi sê̤ṳng Háng-nè̤ng gì ĭ-siòng, kó-guāng siŏh mĕng gèng siŏh mĕng dă̤. Nṳ̄-gái sĕ̤ buáng-biĕng-guói, mâ̤ sāi ŏ̤k Háng-nè̤ng nṳ̄-gái hŭ-uâng sĕ̤. Ô gì dê-huŏng gó géng-cī kuóh-dà̤ siông áng lì, dŏng-dê ô „Kuóh-dà̤ nĕ̤ng siông áng, siông áng páh sī mò̤ buòi miâng“ (曲蹄莫上岸, 上岸拍死無賠命) gì gōng-huák. Siông áng diâng-gṳ̆ gì kuóh-dà̤ iâ mâ̤ sāi kī kĕk uă có̤ dīng gì chió, ŏ̤k Háng-nè̤ng kī ô [[huōi-chiòng|huōi-chiòng-bău]] gì chió gâing-gâing sê mâ̤ sāi gì. Ô gì chió bó gì kuóh-dà̤ kĕk iā sâ̤ cièng kó̤ uōi-lô (賄賂) siŏh sáng gì Háng-nè̤ng, kĕk Háng-nè̤ng gì mìng-gék kó̤ tĕ̤k-cṳ̆ kō̤-cṳ̆.
第85行 ⟶ 第84行：
{{Cquote|Kuóh-dà̤ sê siŏh ciáh bô duâi bô ô-mê gì siâ-huôi găi-ngék. Gĕ̤ng lâng-bĕng gì chiēng tăng, gó ô giò méng gâe̤ng giò-dŭng, dŭ sê iā hō̤ gì dìng sùng gì dê-huŏng, dìng lā̤ gáuk cṳ̄ng gáuk sáik gì iā sâ̤ sùng. Duâi nék-giāng gì sùng dò̤ lì hâ huó, diŏh siàng diē siàng ngôi kŭi lì kŭi kó̤, hĕ̤k-ciā dò̤ lì hâ lì Hók-ciŭ-gē̤ng gì sièng-sùng gâe̤ng mī-sùng gà̤-dēng buăng giâ lì gì huó; nâung nék-giāng gì sùng dò̤ lì hâ nè̤ng hĕ̤k-ciā páh-ngṳ̀. Chók-hāi gì bēng-sùng dìng diŏh giò hâ, iā sèu siŏh gĕ̤ng méng dŭ sê ciā sùng...|[[Măh Lé-huò]], «Sĕng-uăk diŏh Dṳ̆ng-guók nè̤ng dâi-dŏng», 1861}}
=== Diêng-īng ùng-huá dâi-dŏng gì kuóh-dà̤ ===
Mī-guók dô̤-iēng Julien Bryan diŏh 1947 nièng kiák guó siŏh buô miàng-cê hô̤ lā̤ «Bēng-sùng cĭ Gă» gì diêng-īng, gōng gì sê Mìng-gĕ̤ng diē-hāi-kāu hŭ-uái siŏh chió sáng Lìng gì kuóh-dà̤ siŏh nĭk gì sĕng-uăk.
▲2009 nièng, dô̤-iēng Ŭ Hióng-huà (巫向華) gŏng-gé̤ṳ Kuóh-dà̤
== Hiêng-câung ==
Téng 20 sié-gī 50 nièng-dâi kăi-sṳ̄, Dṳ̆ng-guók céng-hū ăng-bà̤ kuóh-dà̤ siông ngiâng diâng-gṳ̆, ciék-sêu gáu-ṳ̆k. Gĭng-dáng Mìng-gĕ̤ng gĕ̤ng gièng gâe̤ng hāi-gièng ô iā sâ̤ kuóh-dà̤ gì chŏng, dŭ sê hī sèng-âu kī gì. Kuóh-dà̤ duâi buô-hông gó sê có̤ gâe̤ng cūi ô găng-guó gì gĕ̤ng-cáuk, chiông Chŏng-săng-kṳ̆ Mìng-gĕ̤ng nàng ngiâng gì kuóh-dà̤ cêu ké̤ṳk ăng-bà̤ gáu Chŏng-săng-kṳ̆ Cūi-siông ngṳ̀-ngiĕk dâi-dôi diē-sié kó̤, 1979 nièng, céng-hū gó buák kuăng kī siŏh cô̤ ngṳ̀-mìng sĭng-chŏng. Téng 1990 nièng-dâi kī, iā sâ̤ chió dŭ cê-gă kĕk ciŏng-tàu hĕ̤k-ciā chà lì kī chió. Lò̤-nguòng-gâing céng-hū gó ké̤ṳk hāi-gièng gì kuóh-dà̤ kī Hāi-siông-chŏng (diŏh Sièng-gĕ̤ng-déng), Sĕng-hŭng-chŏng (diŏh Bê-lī-hiŏng), Sìng-hŭng-chŏng (diŏh Sĕ̤ng-săng-déng) săng ciáh chŏng. 1990 nièng kăi-sṳ̄, Hók-ciŭ-chê céng-hū ciŏng diông giâ lì gì kuóh-dà̤ dŭ ăng-bà̤ siông ngiâng diâng-gṳ̆.
Gĭng-dáng gì kuóh-dà̤ sĕng-uăk gâe̤ng gáu-ṳ̆k cūi-bìng dŭ ô iā duâi gì tì-gŏ̤. Duâi buô-hông gì kuóh-dà̤ dŭ có̤ gâe̤ng páh-ngṳ̀, cūi siông ông-sók, uă săi ciŏng-uâng gì cék-ngiĕk, bêng-chiă dáik gáu céng-hū gì ék-dêng gĭng-cá̤ ciĕ-tì. Iā sâ̤ kuóh-dà̤ ciŏng sùng gāi siàng duâi mŭk huăng-sùng, ô gì gó sāi â̤ hâ gūi báh dóng gì gáung sùng. Ô gì kuóh-dà̤ ké̤ṳk céng-hū chiāng kó̤ có̤ nô̤i-ò̤ gì ôi-sĕng.
Lêng-ngôi siŏh huŏng-miêng, kuóh-dà̤ gì diòng-tūng ùng-huá ô sék-diòng gì ngùi-hiēng, kuóh-dà̤ gì ngṳ̀-gŏ̤, hiêng-câi ī-gĭng ké̤ṳk céng-hū gă gáu [[Hók-ciŭ-chê]] gâe̤ng [[Hók-gióng-sēng]] gì Hĭ-ŭk-cék Ùng-huá Mì-sāng (非物質文化遺產) gì miàng-dăng diē-sié kó̤ lāu.
== Chăng-kō̤ cṳ̆-lâiu ==
{{Wiki Gê̤ṳng-hiōng|Category:Fuzhou Tanka}}
<div class="references-small">
<references/>
| |||