「Gĭ-dók-gáu」調整以後𣍐蜀樣其地方

刪去的內容 新增的內容
無編輯摘要
XqbotTō̤-lâung | góng-hióng
~ 機器人 新增: za:Geidoekgauq 移除: zu:Ubukrestu; 細部更改
Dâ̤ 1 hòng:
:'''''Gĭ-dók-gáu''' găk [[Háng-ngṳ̄]] diē-sié kō̤-nèng sê bī guōng-ngiê gì, bău-guák sū-iū ciĕ-puái gì Gĭ-dók-gáu, iâ kō̤-nèng sê bī hiĕk-ngiê gì [[Ià-sŭ-gáu]] (Sĭng-gáu). Buōng ùng gōng gì sê guōng-ngiê gì Gĭ-dók-gáu.''
 
[[ImageFile:Christian cross.svg|thumb|150px|[[Sĕk-cê-gá]] sê Gĭ-dók-gáu gì dâi-biēu hù-hô̤.|right]]
'''Gĭ-dók-gáu''' (基督教) sê siŏh cṳ̄ng [[ék-sìng-gáu]], ī [[Ià-sŭ|Nā-sák-lĕk-nè̤ng Ià-sŭ]] gì sĕng-uăk gâe̤ng gōng-gáu ùi dṳ̆ng-sĭng. Hóng Gĭ-dók-gáu gì nè̤ng siŏng-séng Ià-sŭ sê Siông-dá̤ gì Giāng (Séng-cṳ̄), iâ sê «[[Gô-iók]]» diē-sié gì Géu-cuō, ĭ-că̤ iâ nêng-ùi «[[Sĭng-iók]]» gé-cái gì gū-sê̤ṳ sê Ià-sŭ ê̤ṳ-giéng gì [[Hók-ĭng]]. Gĭ-dók-gáu sê sié-gái dék duâi gì [[cŭng-gáu]], iâ sê [[Ĕu-ciŭ]], [[Mī-ciŭ]], [[Nàng-hĭ]], [[Hĭ-lĭ-pĭng]] gâe̤ng [[Dâi-iòng-ciŭ]] dék cuō-iéu gì cŭng-gáu.
 
Dâ̤ 8 hòng:
[[Ĭng-ngṳ̄]] gì sṳ̀ ''Christian'' sê téng [[Gū Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄|Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄]] gì ''Χριστιανός'' lì gì, é-sé̤ṳ sê "sṳ̆k diŏh Gĭ-dók".
 
== Séng-ngiōng ==
Chŭi-iòng Gĭ-dók-gáu ô cĭng sâ̤ ciĕ-puái, dáng-sê sū-iū Gĭ-dók-dù dŭ cà̤-cà̤ siŏng-séng siŏh piĕ gáu-dèu, có̤-ùi ĭ-gáuk-nè̤ng séng-ngiōng gì dṳ̆ng-sĭng, bău-guák:
 
=== Ià-sŭ Gĭ-dók ===
''Cuō dèu-mĕ̤k: [[Ià-sŭ]]''
 
Dâ̤ 18 hòng:
Gĭ-dók-dù siŏng-séng Ià-sŭ sê sié-găng gì Géu-cuō. Dó̤i Ià-sŭ gì séng-ngiōng sê Gĭ-dók-gáu gâe̤ng [[Iù-tái-gáu]] dék duâi gì kṳ̆-biék cĭ-ék. Gĭ-dók sṳ̆-siōng gì hŏk-sĭng sê, tŭng-guó Ià-sŭ gì sī-uòng gâe̤ng bô-uăk, Siông-dá̤ siâ-miēng sié-găng-nè̤ng gì [[cô̤i]], ìng-lôi ciáh dáik diŏh cīng-géu ī-gĭk īng-sĕng.
 
=== Cīng-géu ===
''Cuō dèu-mĕ̤k: [[Cô̤i]]''<br />''Cuō dèu-mĕ̤k: [[Cīng-géu]]''
 
Gĭ-dók-dù siŏng-séng, [[gīng-géu]] sê [[Siông-dá̤]] sé̤ṳ ké̤ṳk ìng-găng gì ŏng-diēng. Gé̤ṳ-siók, Ià-sŭ sê Siông-dá̤ chă̤-kiēng lì ìng-găng gì Géu-cuō. Gĭ-dók-dù siŏng-séng, tŭng-guó dó̤i Ià-sŭ gì séng-ngiōng, nè̤ng gì [[cô̤i]] cêu â̤ ké̤ṳk siâ-miēng, nè̤ng gì [[lìng-hùng]] iâ īng-uōng dŭ mâ̤ sī.
 
=== Săng-ôi-ék-tā̤ ===
[[ImageFile:3enighed.svg|thumb|200px|Săng-ôi-ék-tā̤ gì hù-hô̤ ([[Lá-dĭng-ngṳ̄]]), gà̤-dēng ùng-cê sê: Séng-hô ng-sê Séng-cṳ̄, Séng-cṳ̄ ng-sê Séng-sìng, Séng-sìng ng-sê Séng-hô (ngiê-sāu); Séng-hô sê Siông-dá̤, Séng-cṳ̄ sê Siông-dá̤, Séng-sìng sê Siông-dá̤ (diē-sié).|right]]
''Cuō dèu-mĕ̤k: [[Săng-ôi-ék-tā̤]]''
 
'''Săng-ôi-ék-tā̤''' sê bī Gĭ-dók-gáu gì [[Siông-dá̤]], cêu sê gōng, '''Séng-hô''', '''Séng-cṳ̄''' gâe̤ng '''Séng-sìng''' gì buōng-cék sê dùng-ék gì. Ciā sié-gái nâ ô siŏh ciáh Siông-dá̤: Séng-hô sê Siông-dá̤, Séng-cṳ̄ sê Siông-dá̤, Séng-lìng iâ sê Siông-dá̤.
 
=== Gĭng-ùng ===
Cuō dèu-mĕ̤k: ''[[Séng-gĭng]]''
 
Gĭ-dók-gáu nêng-ùi [[Séng-gĭng]] (bău-guák [[Gô-iók]] gâe̤ng [[Sĭng-iók]]) sê guòng-ŭi gì, sê găk Séng-lìng gì īng-dô̤ â-dā̤ siā siàng gì, ciŏk-dó̤i mò̤ dâng-nguô. [[Sĭng-gáu]] gáu-dù siŏng-séng, Séng-gĭng gì gĭng-ùng bău-hàng sū-iū dó̤i sĭk-hiêng cīng-géu sū bék-iéu gì mĕk-sê.
 
== Gĭ-dók-gáu gì sĕng-uăk ==
Gĭ-dók-dù siŏng-séng giĕng-dṳ̆k nè̤ng dŭ găi-dŏng cŏng-hèng Gĭ-dók gì gáu-ngiê lì sĕng-uăk. Dó̤i cêng sâ̤ nè̤ng lì gōng, cêu sê siū [[Sĕk Gái]]. [[Ià-sŭ]] gáu-ṳ̆k séng-dù gōng, dâ̤ ék duâi gâe̤ng dâ̤ nê duâi gì gái sê "diŏh cêng sĭng, cêng séng, cêng é, tiáng Cuō nṳ̄ gì Siông-dá̤", ī-gĭk "diŏh tiáng bĕk-nè̤ng chiông tiáng buōng-sĭng siŏh-iông" («[[Mā-tái Hók-ĭng]]» 22:37-40). Gì-tă hèng-ùi iâ bău-guák [[gì-dō̤]] gâe̤ng tĕ̤k «Séng-gĭng».
 
=== Gĭ-dók-gáu gì géng-bái ===
 
==== Gì-dō̤ ====
 
==== Tĕ̤k/Buôi Séng-gĭng ====
 
==== Ái ====
[[ImageFile:Bloch-SermonOnTheMount.jpg|thumb|300px|Săng-siông gì gá-hóng|right]]
Gĭ-dók-gáu gì [[ái]] hô̤ lō̤ "'''''agapē'''''" (sê [[Gū Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄|Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄]] gì ''αγάπη''). Ciā sṳ̀ buōng-dā̤ sê Hĭ-lé-nà̤-ngṳ̄ gì "ái", ké̤ṳk có̤i-chĕ̤ gì Gĭ-dók-dù dò̤ lì huăng-ĭk Gĭ-dók-gáu gì ái: cêu sê [[Ià-huò-huà|Siông-dá̤]] dó̤i [[ìng-lôi]] gì ái, siŏh cṳ̄ng sìng-séng gì, mò̤ dèu-giông gì, hĭ-sĕng cê̤ṳ-ngō̤ gì, cuō-dông gì, hâ é-sék gì, ô sṳ̆-siōng gì ái. Ī-hâiu gì Gì-dŏk-gáu cáuk-gă cĭng sèu īng-ê̤ṳng "''agapē''" lì bī [[ìng-ái]] (''charity''), sêng-cé sê Siông-dá̤ buōng-sĭng.
 
Dâ̤ 50 hòng:
<blockquote>''<small><font color=#0000ff>43</font></small> Nṳ̄ ô tiăng-giéng gōng, "Nè̤ng gâe̤ng nṳ̄ có̤ bèng-iù, cêu tiáng (''agapē'') ĭ, nè̤ng gâe̤ng nṳ̄ giék siù, cêu hièng ĭ." <small><font color=#0000ff>44</font></small> Nâ Nguāi gâe̤ng nṳ̄ gōng: Nè̤ng gâe̤ng nṳ̄ giék siù, diŏh tiáng ĭ, nè̤ng có nṳ̄, diŏh tá̤ ĭ giù hók, nè̤ng hâung nṳ̄, diŏh hō̤-hō̤ káng-dâi ĭ, nè̤ng hâi nṳ̄, dṳ̆k nṳ̄, diŏh tá̤ ĭ gì-dō̤. <small><font color=#0000ff>45</font></small> Ŏ̤h-ciŏng-uâng, cêu â̤ có̤ nṳ̄ Tiĕng-hô gì giāng, ĭng Tiĕng-hô chók ciā nĭk-tàu, ciéu hō̤ gì nè̤ng, iâ ciéu ng hō̤ gì nè̤ng, hâ ciā ṳ̄, ké̤ṳk ngiê gì nè̤ng. <small><font color=#0000ff>46</font></small> Nṳ̄ nâ tiáng ciā tiáng nṳ̄ gì, ô miéh-nó̤h siōng-sé̤ṳ nĭ? Suói-lê ng iâ ô ciŏng-uâng mŏ̤? <small><font color=#0000ff>47</font></small> Nṳ̄ dŭk-dŭk chiāng-ăng nṳ̄ hiăng-diê, ô miéh-nó̤h chók cé̤ṳng nĭ? É-băng-ìng ng iâ ô ciŏng-uâng mŏ̤? <small><font color=#0000ff>48</font></small> Gó-chṳ̄ nṳ̄ diŏh sùng-ciòng, ŏ̤h nṳ̄ Tiĕng-hô sùng-ciòng siŏh-iông. </blockquote>
 
==== Gōng-dô̤ ====
 
=== Séng-lā̤ ===
 
==== Céng-lā̤ ====
 
==== Séng-chuăng ====
 
=== Gĭ-dók-gáu gì cáik-nĭk ===
* [[Gáung-lìng-cáik]]
* [[Séng-dáng-cáik]]
Dâ̤ 68 hòng:
* [[Săng-ék-cáik]]
 
== Lĭk-sṳ̄ ==
Gŭng-nguòng 1 sié-gī, Gĭ-dók-gáu găk [[Ià-lô-sák-lēng]] huák-nguòng, dŏng-sì ĭng-nguòng sê [[Iù-tái-gáu]] gì siŏh ciéh ciĕ-puái. Gĭ-dók-gáu séng-ngiōng gì dṳ̆ng-sĭng sê séng Gĭ-dók, gó-chṳ̄ gâe̤ng Iù-tái Lŭk-huák dŭ hié lâi. Tuák-liê Iù-tái-gáu hâiu, Gĭ-dók-gáu găk iā dōi gì sì-găng diē-sié hióng gó̤-lòng ciéh [[Lò̤-mā Dá̤-guók]] iòng-duòng.
 
Dâ̤ 79 hòng:
Gê̤ṳng-dô̤i [[Dê-lī Duâi-huák-hiêng]] gâe̤ng [[Ĕu-ciŭ]] [[Mī-guók]] gì [[sĭk-mìng-cuō-ngiê]] gáing-gáing gâe̤ng Gĭ-dók-gáu iòng-duòng gáu sié-gái gáuk dó̤i. Gĭng-dáng-nĭk gì Gĭ-dók-gáu ī-gĭng sê cuòng giù dék duâi gì [[cŭng-gáu]].
 
== Ciĕ-puái ==
[[ImageFile:ChristianityBranches.svg|thumb|450px|Gĭ-dók-gáu gì ciĕ-puái|right]]
{{Commons|Christianity|Gĭ-dók-gáu}}
 
Dâ̤ 246 hòng:
[[yi:קריסטנטום]]
[[yo:Ẹ̀sìn Kristi]]
[[za:Geidoekgauq]]
[[zh:基督教]]
[[zh-classical:基督教]]
[[zh-min-nan:Ki-tok-kàu]]
[[zh-yue:基督教]]
[[zu:Ubukrestu]]